4. Sınıf Harf Bilgisi Konu Anlatımı

Örnek:

Kelime: p – u – s – u – l – a → altı harf

Alfabemizde 29 harf vardır. Peki, alfabe nedir?

Harflerin belirli bir sıraya göre dizilişine alfabe/abece denir. Sözlüklerdeki kelimeler, ansiklopedilerdeki konular alfabe sırasına göre dizilmiştir.

Büyük ve Küçük Harfler

A – a	B – b	C – c	Ç – ç	D – d	E – e	F – f	G – g	Ğ – ğ	H – h
I – ı	İ – i	J – j	K – k	L – l	M – m	N – n	O – o	Ö – ö	P – p
R – r	S – s	Ş – ş	T – t	U – u	Ü – ü	V – v	Y – y	Z – z

Harflerin Özellikleri

Harfler ünlüler(sesli) ve ünsüzler(sessiz) olmak üzere iki gruba ayrılır.

1. Ünlü/Sesli Harfler

Ses yolundan hiçbir engele çarpmadan çıkabilen, tek başına söylenebilen ve tek başına hece olabilen harflere ünlü/sesli harfler denir. Ünlü harfler kalın ve ince olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Türkçede sekiz ünlü harf vardır.

Kalın Ünlüler				İnce Ünlüler
a	ı	o	u	e	i	ö	ü

2. Ünsüz/Sessiz Harfler

Ses yolunda bir engele çarparak çıkabilen, tek başına söylenemeyen, bir ünlü yardımıyla söylenebilen, tek başına hece olamayan harflere ünsüz/sessiz harfler deniz. Bu harfler “e” sesi ile birlikte söylenirler. “be, ce, çe, de… gibi. Türkçede yirmi bir ünsüz harf vardır.

B	C	Ç	D	F	G	Ğ
H	J	K	L	M	N	P
R	S	Ş	T	V	Y	Z

Türkçe Ses Özellikleri

• Türkçe’de “ğ” ile başlayan sözcük bulunmaz.
• Türkçe’de iki ünlü yan yana olmaz. Örnek: kauçuk, kuaför, kooperatif, sual…
• Kelime kökünde iki aynı ünsüz  yan yana bulunmaz. Örnek: dikkat, himmet, bakkal, dükkan…
• Kelime kökünde ikiden fazla ünsüz yan yana gelmez. Örnek: Elektrik, kontrol, sfenks…
• Türkçe heceler ve kelimeler iki ünsüzle başlamaz. Örnek: blok, bravo, grup, klâsik, kral, stres, plâj…
• Türkçe kelimelerin sonunda “b, c, d, g” ünsüzleri bulunmaz.
• Türçe’de (j) ünsüzü yoktur. Jale, jilet, jandarma, viraj… kelimeleri Türkçe değildir.

Alfabetik/Sözlük Sıralama

Kelimelerin sözlükte alfabe sırasına göre dizildiğini söylemiştik. Peki, bir kelimenin anlamı sözlükte nasıl buluruz?

Sözlükten Kelimelerin Anlamını Bulma:

Örnek:

“üye” kelimesinin anlamını sözlükten bulalım.

1. Alfabemizin yirmi altıncı harf olan “ü” ile başlayan kelimeleri bulalım.
2. “ü” harfi ile başlayan kelimeleri bulunca aradığımız kelimenin ilk iki harfi olan “üy” sesleri ile başlayan kelimeleri arayalım.
3. “üy” harfleriyle başlayan kelimeleri bulmak için sırasıyla üb…, üc…, üç…, üd…, üf…, üg…, üğ…, üh…, üj…, ük…, ül…, üm…, ün…, üp…, ür…, üs…, üş…, üt…, üv… harfleriyle başlayan kelimeleri geçmemiz gerekiyor.
4. “üy” harfiyle başlayan kelimeler arasından üye kelimesini bulalım ve okuyalım.
5. Anlamını okuduktan sonra “üye” kelimesini cümle içerisinde kullanalım.

Önceki Konu Anlatımı	Sonraki Konu Anlatımı
	Hece Bilgisi Konu Anlatımı

Harf bilgisi konusunu pekiştirelim.