İlkokul 3. sınıf, Türkçe dersi, dil bilgisi Harf (Ses) Bilgisi ve Alfabetik (Sözlük) Sıralama Konu Anlatımlarını bu sayfada bulabilir ve inceleyebilirsiniz.
HARF/SES BİLGİSİ
BU KONUDA NELER ÖĞRENECEĞİZ?
→ Harfler ve harflerin özellikleri
→ Ünlü ve ünsüz harfler
→ Alfabetik sıralama
→ Sözlükten kelimenin anlamını bulma
Sayıları rakamlarla yazdığımız gibi ağzımızdan çıkan sesleri de harflerle yazarız.
Harf nedir?
Konuşurken ağzımızdan çıkan sesleri yazmamıza yarayan işaretlere harf denir.
ÖRNEK: Kelime: k – a – l – e – m → beş harf
Alfabemizde 29 harf vardır. Peki, alfabe nedir?
Harflerin belirli bir sıraya göre dizilişine alfabe/abece denir. Sözlüklerdeki kelimeler, ansiklopedilerdeki konular alfabe sırasına göre dizilmiştir.
Büyük ve Küçük Harfler
A – a | B – b | C – c | Ç – ç | D – d | E – e | F – f | G – g | Ğ – ğ | H – h |
I – ı | İ – i | J – j | K – k | L – l | M – m | N – n | O – o | Ö – ö | P – p |
R – r | S – s | Ş – ş | T – t | U – u | Ü – ü | V – v | Y – y | Z – z |
Harflerin Özellikleri
Harfler ünlüler(sesli) ve ünsüzler(sessiz) olmak üzere iki gruba ayrılır.
1. Ünlü/Sesli Harfler
Ses yolundan hiçbir engele çarpmadan çıkabilen, tek başına söylenebilen ve tek başına hece olabilen harflere ünlü/sesli harfler denir. Ünlü harfler kalın ve ince olmak üzere iki gruba ayrılırlar. Türkçede sekiz ünlü harf vardır.
a | ı | o | u | e | i | ö | ü |
2. Ünsüz/Sessiz Harfler
Ses yolunda bir engele çarparak çıkabilen, tek başına söylenemeyen, bir ünlü yardımıyla söylenebilen, tek başına hece olamayan harflere ünsüz/sessiz harfler deniz. Bu harfler “e” sesi ile birlikte söylenirler. “be, ce, çe, de… gibi. Türkçede yirmi bir ünsüz harf vardır. Türkçe’de “ğ” ile başlayan sözcük bulunmaz.
B | C | Ç | D | F | G | Ğ |
H | J | K | L | M | N | P |
R | S | Ş | T | V | Y | Z |
Alfabetik/Sözlük Sıralama
Kelimelerin sözlükte alfabe sırasına göre dizildiğini söylemiştik. Peki, bir kelimenin anlamı sözlükte nasıl buluruz?
Sözlükten Kelimelerin Anlamını Bulma
Kelimelerin sözlük sırasını bulurken ilk harflerine bakarız. İlk harfler aynı ise sözcüklerin ikinci, ikinci harfler de aynıysa üçüncü harflerine bakarız. Bu kural farklı harfler bulunana kadar devam ettirilir.
ÖRNEK: “konser” kelimesinin anlamını sözlükten bulalım.
- Alfabemizin on dördüncü harf olan “k” ile başlayan kelimeleri bulalım.
- “k” harfi ile başlayan kelimeleri bulunca aradığımız kelimenin ilk iki harfi olan “ko” hecesi ile başlayan kelimeleri arayalım.
- “ko” harfleriyle başlayan kelimeleri bulmak için sırasıyla ka…, ke…, kı…, ki… harfleriyle başlayan kelimeleri geçmemiz gerekiyor.
- “ko” harfiyle başlayan kelimeleri bulunca aradığımız kelimenin ilk üç harfi olan “kon” sesleri ile başlayan kelimeleri arayalım.
- Bu şekilde “konser” kelimesinin anlamını sözlükte bulalım ve okuyalım.
- Anlamını okuduktan sonra “konser” kelimesini cümle içerisinde kullanalım.
3. sınıf Harf Bilgisi konusunu pekiştirelim.
3. Sınıf Harf Bilgisi Etkinlikleri
3. Sınıf Alfabetik Sıralama Etkinlikleri
Önceki Konu Anlatımı | Sonraki Konu Anlatımı |
Hece Bilgisi Konu Anlatımı |